لج بازی بجای همبستگی از پای ثابت شدن جواد لاریجانی در صداوسیما تا بازگشت کاظم صدیقی و ادامه فیلترینگ
خبرگزاری نام: جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل فرصتی برای همبستگی ملی ایجاد کرد، اما رفتارهای بعد از آتش بس، مثل اظهارات جواد لاریجانی در صداوسیما، و بازگشت کاظم صدیقی به نماز جمعه، نشان دهنده بی توجهی به این همبستگی بود. این روند همراه با ادامه فیلترینگ و پروژه هایی مانند عدم کفایت پزشکیان، می تواند به ناامیدی عمومی دامن زده و شکاف بین جامعه و نظام حکمرانی را عمیق تر کند.
کیاوش حافظی: جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل، همان گونه که خیلی از تحلیلگران پیشبینی می کردند، فرصتی طلایی برای تقویت همبستگی ملی و نزدیکی بیشتر مردم به حاکمیت به وجود آورد؛ دوره ای که در آن جریان های سیاسی و اقشار مختلف جامعه یک صدا در مقابل تهاجم خارجی ایستادند.
کارشناسان معتقد بودند اگر مردم یک گام بسمت حاکمیت برداشته اند، این دفعه نوبت دولت و نهادهای رسمی است که با شنیدن صدای مردم، فاصله موجود را کاهش دهند. اما در عمل، در فاصله یک ماه بعد از آتش بس، شاهد رفتارهایی بوده ایم که نه تنها نشانه ای از ترمیم این رابطه نبود، بلکه برعکس با ادامه آنها ناامیدی در جامعه ایجاد خواهد شد.
از سانسور منتقدان در جنگ تا لاریجانیزه شدن صداوسیما
یشترین نمود این رفتارها در صداوسیما بروز پیدا کرد.
در اوج حملات اسرائیل به خاک ایران، چهره های شاخص اصلاح طلب همچون سیدمحمد خاتمی، مهدی کروبی و مصطفی تاجزاده با بیانیه ها و نامه هایی صریح، این اقدام را محکوم کردند؛ مواضعی که حتی از برخی چهره های معروف به انقلابی نیز وفادارانه تر بود. اما، صدای آنها در صداوسیما جایی پیدا نکرد و مشمول سانسور شد.
نخستین نشانه بازگشت به «تنظیمات کارخانه» نیز در سخنان قائم مقام صدا و سیما نمود پیدا کرد؛ جایی که او منتقدان را به کوشش برای حذف «به نام خدا» از رسانه ملی متهم کرد و حتی ادعا نمود که آنها می خواهند وطن را به «آغل» تبدیل کنند. این سخنان از جانب ناظران، به منزله بی اعتنایی آشکار به پیام وحدتی تلقی شد که از جانب منتقدان صادر شده بود.
چنین اظهاراتی این گونه تفسیر شد که تندروها پیام همبستگی منتقدان را وظیفه آنها برای حفظ کرسی های صاحب منصبان می دانند. این رویکرد در گفته ها و اقدامات دیگر هم طیفی های آنان بروز داشت. آنجایی که احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم که با آمارهای اقتصادی عجیب و غریبش شناخته می شود ادعا نمود که در دولت حسن روحانی سپاه پاسداران برای ساخت موشک مجبور بود هزینه هایش را خودش به دست آورد و به تعبیر او زمین بفروشد؛ ادعایی که بیشتر به تصفیه حساب جناحی شبیه بود تا نگاهی ملی در دوران پساجنگ.
تحریک ترامپ از زبان جواد لاریجانی و تریبون صداوسیما
ما ماجرا به همین جا ختم نشد. بازگشت پرتکرار محمدجواد لاریجانی به آنتن صداوسیما، چهره ای که به علت مواضع جنجالی اش شناخته می شود، این پیام را برای افکار عمومی داشت که رسانه ملی، حتی بعد از تجربه جنگی تمام عیار، علاقه ای به ایفای نقش فراگیر و ملی ندارد و همچنان ترجیح می دهد تریبون جریان خاصی باقی بماند.
این در حالیست که پرونده هسته ای ایران در حساس ترین و بحرانی ترین مرحله خود قرار دارد. خیلی از کارشناسان نسبت به فعال شدن «مکانیسم ماشه» توسط طرف های غربی اخطار داده اند و خواهان نگاهی عقلانی و محاسبه شده در زمینه سیاست خارجی شده اند تا کشور بتواند از این گذرگاه تاریخی عبور کند. با این وجود، لاریجانی در قامت سخنگوی جریان محافظه کار، از تریبون صداوسیما اظهاراتی بیان کرد که در خارج از مرزها بعنوان تهدید تلقی شد؛ سخنانی که نه تنها کمکی به حفظ منافع ملی نمی کرد، بلکه می توانست هزینه های دیپلماتیک ایران را افزایش دهد.
محمدجواد لاریجانی در یکی از گفت وگوهای خود، با ادبیاتی تند و دور از عرف دیپلماتیک، ادعا نمود دونالد ترامپ دیگر نمی تواند با خیال راحت در اقامتگاه مارالاگو آفتاب بگیرد؛ برای اینکه همان آفتاب گرفتن می تواند «هدف قرار گرفتن» باشد و یک ریزپرنده ساده می تواند ناف او را بزند.
این اظهارات واکنش رییس جمهور آمریکا را به دنبال داشت. ترامپ در پاسخ گفت «ممکن است این سخنان نوعی تهدید باشد»؛ اظهاراتی که به سرعت در رسانه های بین المللی بازتاب یافت و برخی تحلیل گران اخطار دادند که لاریجانی با چنین سخنانی، فردی «نامتعادل» و واکنش گرا همچون ترامپ را تحریک می کند؛ اقدامی که می تواند تبعات غیرقابل پیشبینی در فضای ملتهب فعلی به دنبال داشته باشد.
پروژه عدم کفایت سیاسی پزشکیان؛ انتقام انتخاباتی در فضای مه آلود پس از جنگ
یلی نگذشت که تندروها، پرونده دیگری با هدف تصفیه حساب سیاسی پزشکیان باز کردند؛ این دفعه به بهانه مصاحبه رییس دولت با تاکر کارلسون خبرنگار آمریکایی و سفر او به آذربایجان. در یک اقدام عجیب خیلی از کاربران نزدیک به جریان تندرو در شبکه اجتماعی ایکس، عکس پزشکیان و ابوالحسن بنی صدر را در کنار هم قرار دادند و هشتگ عدم کفایت سیاسی را منتشر نمودند.
این اقدام واکنش هایی در خود جریان اصولگرا نیز به دنبال داشت؛ از علی مطهری که آن طرح استیضاح پزشکیان به سود اسرائیل دانست تا محمد مخبر که آنرا حرف غلطی ارزیابی کرد تا حداد عادل که گفت «الان وقت این حرف ها نیست».
این واکنش ها نشان داد که حتی در درون جریان اصولگرا نیز نسبت به افراطی گری های اخیر نگرانی هایی جدی وجود دارد.
با این حال به نظر می آید عدم کفایت سیاسی پزشکیان پروژه ای است که تندروها از مدتها قبل برای آن برنامه ریزی کرده اند. اسفند سال قبل در حالیکه تازه شش ماه از روی کار آمدن دولت پزشکیان می گذشت، محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا از سناریو جبهه پایداری برای استیضاح پزشکیان اطلاع داد. همینطور قبل از شروع جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل نیز حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با خبرآنلاین از ارسال پیامک هایی برای استیضاح مسعود پزشکیان توسط اطلاع داده بود.
بنابراین به نظر می رسید جریان تندرو با به راه انداختن پروژه عدم کفایت، به دنبال ماهی گرفتن از آب گل آلود بعد از جنگ بوده است.
دهن کجی به مردم با بازگشت کاظم صدیقی به نماز جمعه
بازگشت غیرمنتظره کاظم صدیقی به تریبون نماز جمعه از دیگر رویدادهای پرحاشیه اخیر بود؛ اتفاقی که در فضای رسانه ای و سیاسی کشور با واکنش های تند و گسترده ای مواجه گردید. خیلی از ناظران این بازگشت را «دهن کجی به مردم»، «تأسف بار» و «ضد انسجام ملی» توصیف کردند.
پیش تر و قبل از شروع جنگ ایران و اسرائیل، خبر بازداشت فرزندان کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، در رسانه ها انتشار یافته بود؛ موضوعی که برای مدتی گمانه زنی ها در رابطه با پایان حضور وی در نماز جمعه را تقویت کرده بود. در همان زمان، عزت الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، اعلام نموده بود که از صدیقی خواسته شده فعلا از حضور در نماز جمعه خودداری کند، و به قول او، صدیقی نیز با این درخواست موافقت نموده بود.
مسیح مهاجری در روزنامه جمهوری اسلامی اقامه شدن نماز جمعه به امامت کاظم صدیقی را نوعی لجبازی با مردم و اصرار بر پشتیبانی از کسی دانست که خصوصیت های موردنیاز برای قرار گرفتن در جایگاه امام جمعه را ندارد.
با این حال، هفته گذشته و بگونه ای غافلگیرکننده، اعلام گردید که نماز جمعه تهران بار دیگر به امامت صدیقی برگزار خواهد شد؛ تصمیمی که با موجی از انتقاد، حتی در دل جریان اصولگرا، روبه رو شد. مسیح مهاجری، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی، در سرمقاله ای تند، این تصمیم را «نوعی لجبازی با مردم» و «اصرار بر پشتیبانی از فردی که صلاحیت موردنیاز برای این جایگاه را ندارد» توصیف کرد.
حتی روزنامه خراسان، از رسانه های نزدیک به رییس مجلس، محمدباقر قالیباف، نیز از این تصمیم انتقاد نمود و نوشت: «کارشناسانی که معمولا در اردوگاه فکری همسو با ایشان قرار دارند نیز از منظر دغدغه های نهادی، رسانه ای و اعتماد عمومی، این بازگشت را نابهنگام و فاقد توجیه اقناعی ارزیابی کرده اند.»
در مجموع، این بازگشت نه تنها نشانه ای از ترمیم رابطه حکومت با مردم تلقی نشد، بلکه بسیاری آنرا تأییدی بر ادامه رویه های پیشین در حکمرانی دانستند؛ رویه ای که حاضر به پذیرش پیام های عمومی نیست.
تداوم فیلترینگ نوع دیگری از لج بازی با مردم
اگرچه دولت مسعود پزشکیان از همان شروع کار با فشارها و سنگ اندازی های جریان های تندرو روبه رو بوده، اما در بعضی حوزه ها خود دولت نیز با بی توجهی به مطالبات عمومی، عملا مسیر شعارهایش را به بن بست کشانده است؛ همچون مساله مهم رفع فیلترینگ شبکه های اجتماعی که به مطالبه ای فراگیر در بین اقشار مختلف جامعه تبدیل گشته است.
معطل گذاشتن پرونده رفع فیلترینگ شبکه های اجتماعی، سبب ساز آن شد که هفته گذشته با انتشار خبری در رابطه با مصوبه شورایعالی فضای مجازی، شائبه اینترنت ملی و طبقاتی شدن اینترنت شکل بگیرد.
در حالی که بسیاری اعتقاد دارند رییس جمهور با یک نامه می تواند اینترنت را از چنگال فیلترینگ جدا کند، تقلیل دادن اینترنت به وعده و وعید پذیرفتنی نیست.
در این میان، روز گذشته خبرهایی بر مبنای برخورد تند و کم سابقه رییس جمهور با دبیر شورایعالی فضای مجازی منتشر گردید. بنا بر این روایت، سیدمحمدامین آقامیری بدون اطلاع رسانی قبلی، طرحی را در دستور کار قرار داده که سبب اعتراض جدی پزشکیان شده است.
هرچند که از محتوای این طرح خبری منتشر نشده است اما آقامیری در دولت سیزدهم به دبیری شورایعالی فضای مجازی و رییس مرکز ملی فضای مجازی انتخاب شده بود. محمدامین آقامیری داماد جواد لاریجانی است. هرچند مواضع شخصی او در رابطه با فیلترینگ در دسترس نیستند اما بنا به روایتی که از برخورد عتاب آلود پزشکیان با او انتشار یافته، میتوان استنباط کرد یک پای قضیه ادامه فیلترینگ داماد جواد لاریجانی باشد. این که فردی مخالف وعده های دولت برای آزادسازی اینترنت هنوز بر سر کار باقی بماند نه فقط نشانه خلف وعده پزشکیان بلکه حکایت کننده از وفاق او با مخالفان اوست.
وقتی فقط جامعه و منتقدان سربلند بودند
جنگ ۱۲ روزه بین ایران و اسرائیل به باور برخی ناظران آزمونی برای جامعه، صاحب منصبان و منتقدان بود. جامعه و منتقدان زمانی در این آزمون سربلند بیرون آمدند. فردای آتش بس نیز فرصتی برای اعلام انسجام ملی و پیش گرفتن رفتاری منطقی از جانب صاحبان منصبان در نظام حکمرانی بود. با این وجود در یک ماه گذشته صاحب منصبانی مثل مدیران در صداوسیما، شورای سیاست گذاری ائمه جمعه و دولت نتوانستند موفق عمل کنند. ادامه همین رویکرد در آینده می تواند موجب شکاف هرچه بیشتر شود.
۲۹۲۱۱
این مطلب نام را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان نام در مورد این مطلب