لایحه رویارویی با نفوذ در کمیسیون امنیت ملی از بازبینی کتب درسی تا تفکیک نفوذ از جاسوسی
خبرگزاری نام: لایحه «مقابله با نفوذ خدمات اطلاعاتی و نهادهای خارجی» که وزارت اطلاعات در دولت سیزدهم آنرا تهیه کرده، حالا در کمیسیون امنیت ملی مجلس درحال بررسی است و تمرکز آن بر جرم انگاری نفوذ و تفکیک آن از جاسوسی است. یک نماینده مجلس هشدار می دهد که مشکلات داخلی مانند گرانی و ضعف پول ملی خود زمینه ساز نفوذ است.
به گزارش خبرگزاری نام به نقل از خبر آنلاین، اخیرا اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات اطلاع داد که طرح «مقابله با نفوذ خدمات اطلاعاتی و دولت ها یا نهادهای بیگانه در کشور» در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که درحال بررسی است.
بحث نفوذ در سطوح عالی نظام و دستگاه های امنیتی بعد از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل از موضوعات داغ سیاسی بود.
شهادت فرماندهان سپاه در ساعات اولیه جنگ و مورد هدف قرار گرفتن محل جلسه اعضای شورای عالی امنیت ملی همچون مصادیقی است که خیلی از تحلیل گران اعتقاد دارند پای نفوذ در بین بوده است.
اما احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می گوید وزارت اطلاعات در دولت سیزدهم طراح آن بوده است. این نماینده مجلس در گفتگو با خبرآنلاین تأکید دارد تابحال فقط درباره ی ۱۰ بند از این لایحه در کمیسیون بحث شده که تفکیک نفوذ و جاسوسی از موضوعات داغ آن بوده است. بگفته او تا حالا نفوذ در این لایحه تعریف نشده است.
مشروح گفتگوی خبرآنلاین با این نماینده مجلس را در ادامه بخوانید؛
****
*طرح مواجهه با نفوذ در خدمات اطلاعاتی که در کمیسیون امنیت ملی مطرح شده شامل چه موارد و جزئیاتی است؟
معمولا از اهداف این طرح ها به زیبایی یاد می شود؛ مثل صیانت از شخصیت ها، جلوگیری از نفوذپذیری افراد و حمایت و صیانت از یک استاد دانشگاه قبل از آلوده شدن او. این طرح در واقع یک لایحه است، چونکه بیشتر توسط مسؤلان دولتی نوشته شده و وزارت اطلاعات نقش اصلی در نگارش آن داشته است.
تمام دنیا هم چنین طرح و لایحه ای دارند؛ یعنی در واقع نفوذ را جرم انگاری کرده اند و خواسته اند که از افراد، شخصیت ها و آن هایی که احتمالا در معرض نفوذ قرار می گیرند، حفاظت شود. این روح کلی لایحه مواجهه با نفوذ است. اما این که طرح آن چطور است، قبلاً توسط وزارت اطلاعات تنظیم شده است. این طرح در دنیا، در انگلیس، آمریکا و جاهای دیگر وجود دارد که مرز بین جاسوسی و نفوذ تعیین می شود.
قصه مارشال تیتو، رئیس جمهوری یوگسلاوی را مثال می زنم. کاگ ب سازمان اطلاعات روسیه به وی گفت در کابینه اش نفوذی دارد. تیتو بررسی کرد، اما نتوانست او را پیدا کند؛ بعدا کاگ ب به وی گفت که این فرد نفوذی نخست وزیر است. یک روز وقتی همه وزرای کابینه رفتند، تیتو نخست وزیر را نگه داشت، اسلحه روی شقیقه اش گذاشت و پرسید: «چه کسی به تو دستور می دهد؟» نخست وزیر اظهار داشت: «زمانی که دانشجو بودم، سال ها پیش سازمان سی آی ای با من تماس گرفت و پولی داد تا وقتی به قدرت رسیدم، افراد را جابه جا کنم؛ مثلا کسی که روابط بین الملل خوانده، در کشاورزی بگذارم و کسی که کشاورزی خوانده، در سیاست خارجی.»
جاسوسی یا نفوذ؟
اینکه این چنین موضوعی مصداق نفوذ یا جاسوسی است مورد بحث است. ما بیشترین نگرانی مان، در این لایحه، بیشتر به خارج از کشور برمی گردد؛ باتوجه به شبکه های اطلاعاتی و هوش مصنوعی، تلگرام، واتساپ و کانال هایی که افراد بصورت برخط با خارج در ارتباطند، احتمالا تحت تاثیر قرار می گیرند. این جرم انگاری شده و کیفر آن مشخص شده تا از این مساله جلوگیری شود و افراد بدانند جریمه این کار شدید می باشد.
اما بیشترین مشکل ما در این طرح این است که کمتر به وزارت صمت و وزارت کشاورزی پرداخته شده، که اکنون گرانی ایجاد می کنند و سبب می شوند مردم از نظام فاصله بگیرند و به ناتوانی دولتمردان پی ببرند. پیش از این که تحت تاثیر نفوذ باشیم، فکر می کنم تحت تاثیر گرانی ها هستیم؛ چونکه مردم عادی کمتر مشکل دارند، اما مقامات تحت تاثیر نفوذ قرار می گیرند و کاری می کنند که جامعه ملتهب شود. البته مردم عادی هم شبکه های زیادی دارند که در معرض جاسوسی است.
در این طرح و لایحه تفاوت جاسوسی و نفوذ مشخص شده است. در تمام دنیا برای جاسوس حکم اعدم یا تبعید درنظر گرفته می شود. فقط در کشورهایی که با اعدام مخالف اند، زندان جایگزین شده که البته این زندان ها بسیار اعصاب خردکن هستند و ناراحتی ایجاد می کنند. به هر صورت، این ها مباحثی هستند که در این طرح مورد توجه قرار می گیرد و امیدوارم بازدارنده باشد.
با تقویت پول ملی و معیشت مردم نفوذپریزی کم می شود
*در ارتباط با نفوذ چه محکومیت هایی درنظر گرفته شده؟
متناسب با شرایط زندان و جریمه درنظر گرفته شده است؛ که میزان دقیق آنرا خاطرم نیست.
* این لایحه در همین دولت تهیه شده؟
نه؛ در وزارت اطلاعات و دولت سیزدهم تهیه شده است. ما خیلی مصر بودیم که شاید این لایحه چندان مثمر ثمر نباشد، اما آنها گفتند که چون در تمام دنیا چنین چیزی وجود دارد، ما هم باید روی آن حساسیت داشته باشیم. در عین حال، باید طرح ها و لوایح را روی زندگی مردم و تقویت پول ملی متمرکز کنیم؛ چونکه اگر پول ملی تقویت شود، میزان نفوذپذیری کمتر می شود. وقتی حقوق ها پایین باشد و پول بی ارزش باشد، سبب می شود بسیاری اطلاعاتی را که در دست دارند را برای دلالی بهره گیرند و برای کسب سود آنها را بفروشند. البته انگیزه ها متفاوت است؛ ممکنست انگیزه برخی پول و انگیزه بعضی دیگر قدرت باشد. انگیزه ها متفاوتند.
* پیش از تهیه چنین لایحه ای، آیا طرح یا قانونی در مبحث نفوذ و جاسوسی وجود نداشت؟
خیر، قانونی در این رابطه وجود نداشت و نیازی هم به آن نبود چون در همه جای دنیا حکم جاسوسی اعدام است. ما معمولا یک نفوذی را جاسوس می دانیم؛ در اینجا، درجه نفوذ کمی کمتر از جاسوس است.
نفوذ هنوز تعریف نشده؛ کمیسیون در جستجوی پاسخ است
*یعنی در تهیه قانون، برای نفوذ نسبت به جاسوسی تخفیف درنظر گرفته شده؟
بله، یک تخفیف درنظر گرفته شده است؛ مثلا فردی که اطلاعات اشتباه می دهد، جاسوس نیست و شاید خودش هم متوجه انجام این کار نبوده. مثلاً اگر شما مامور خرید جایی هستید، شبکه های اطلاعاتی ممکنست بصورت اغواکننده جنس خودرا به شما معرفی کنند و بگویند این پول را به شما می دهیم و از این طریق فرد را بتدریج آلوده می کنند.
* دیگر چه مواردی را این طرح یا لایحه پوشش می دهد؟
فعلاً بررسی آن هنوز به پایان نرسیده است. اجازه دهید ابتدا به تعریف نفوذ هم برسیم و مشخص نماییم که نفوذ دقیقاً چیست.
* یعنی هنوز در کمیسیون درحال بررسی است.
تازه به ماده ۱۰ و ۱۱ رسیده ایم.
* فکر می کنید چه زمانی آماده شود و به صحن برود؟
از آنجا که جلسات برنامه های کمیسیون متنوع است و خیلی از مواقع مقامات برای توضیح درباره ی برخی مباحث دعوت می شوند گاهی بررسی طرح ها و لوایح کنار گذاشته می شود و فقط زمانی که مقامی دعوت نشود، این فرصت پیش می آید که روی طرح یا لایحه کار شود. به همین خاطر این لایحه هم زمان می برد.
بازبینی کتابهای درسی ضروری است؟
* شما چه طور به لایحه نگاه می کنید؟
اگر بخواهم انتقادی مطرح نماییم، این لایحه کار به خاطر پیچیدگی های بروکراسی سبب کند شدن کارها می شود. مثلا در ثبت سفارش. یا مثلاً اگر اتاق بازرگانی بخواهد یک نمایشگاه در خارج برگزار کند، ما برای پیشگیری از نفوذ می گوییم باید مجوز وزارت صمت را بگیرد. همین، سبب کند شدن کار می شود. ما به شوخی می گوییم یک دلال جدید اضافه می نماییم، که واقعا اذیت کننده است؛ یعنی مجوزهایی که داده می شود، مورد توجه قرار می گیرند.
یکی از موارد، که من چندان با آن موافق نبودم، بازنگری کتاب های مدرسه و دانشگاه است. گفته می شود که باید درس ها و کتاب ها و آموزش هایی که مورد تأیید جمهوری اسلامی است، بازنگری شوند. من این کار را صحیح نمی دانم؛ پیش از انقلاب هم افرادی کتاب ها را مطابق هنجارهای جامعه می نوشتند و پس از انقلاب هم این مباحث ادامه پیدا کرد.
بعد از انقلاب، ساواک که توسط موساد تولید شده بود، از هم پاشید و وزارت اطلاعات شکل گرفت، اما اعضای قدیمی شبکه رها شده بودند و افراد جدیدی استخدام شدند. ازاین رو شبکه ای وجود دارد و هر روز می بینیم وزارت اطلاعات عده ای را دستگیر می کند که ادامه شبکه قدیم است.
سعی شده در نمایشگاه ها، کتب دانشگاهی و مدارس، یک نوع پیشگیری ایجاد شود. اما تعدادی از این پیشگیری ها پیچیدگی ایجاد میکند. مثلا اگر بخواهید یک نمایشگاه در خارج برگزار کنید، شرایط باید ساده باشد تا نمایشگاه اجرا شود و محصولات ما در معرض دید دیگران قرار بگیرد. اگر بخواهیم برای چند اداره مجوزهای مختلف بگیریم، اجرای طرح سخت می شود. این سختگیری ها نباید مانع انجام کار شوند و این نکته باید مورد توجه قرار بگیرد.
بنابراین، هم سختگیری های آن زیاد است، هم در این طرح، به مسایل خارجی زیاد توجه شده، در صورتیکه بیشتر مشکلات ما داخلی است. همین که پول ملی بی ارزش می شود، تاثیر منفی آن برابر با نفوذ چندین نفر است. این مساله قابل بررسی است.
این مطلب نام را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان نام در مورد این مطلب