انتقاد از سخنان اخیر ظریف
به گزارش خبرگزاری نام، در روزهایی که واژه «مکانیسم ماشه» باردیگر به کانون توجه تحلیل گران سیاست خارجی بازگشته است، تنش لفظی میان برخی دیپلمات های ایران و روس هم رنگی تازه یافته است.
به گزارش خبرگزاری نام به نقل از خبر آنلاین روزنامه خراسان نوشت: سرگئی لاوروف ژستی انتقادی مقابل محمدجواد ظریف اتخاذ نموده و مدعی شده که ظریف با سازوکار مکانیزم ماشه موافقت نموده است؛ ادعایی که ظریف با صراحت آنرا تکذیب کرده و مقابل لاوروف واکنشی تند نشان داده است: «لاوروف دروغ می گوید.» در جدیدترین سخنرانی خود در گردهمایی «یاران و دانش آموختگان دانشگاه تبریز و علوم پزشکی در رابطه با مردم و امنیت ملی»، ظریف با نگاهی تحلیل محور به آنچه او «رویکرد روسیه» خواند پرداخت. او این مساله را نیز مطرح کرده و مدعی شده که روسیه نه تنها در برجام نقش یک همراه پشتیبان نداشته، بلکه از موقعیت ایران به نحوی بهره برده که استقلال سیاستگذاری تهران را محدود کند. به قول ظریف، روسیه با پیوستن به قطعنامه های فصل هفتم و پیشگیری از عضویت ایران در پیمان شانگهای، نشان داد که در عمل منافع راهبردی خویش را بر منافع مشترک ترجیح می دهد. به نقل از ایشان، روسیه در جریان مذاکرات برجام تلاش داشت سهم ایران را از مسیرهای بین المللی کم کند، بگونه ای که همان زمان در بحث تامین سوخت نیروگاه بوشهر، پیشنهاد کرد کل نیاز نیروگاه تا آخر عمر آنرا خود تامین کند؛ پیشنهادی که ظریف با آن مخالفت کرد، چون به باور او، چنین طرحی به مفهوم وابستگی دایمی ایران به مسکو بود. نمونه آشناتر در ادبیات ظریف، پیشنهاد تعلیق شش ماهه قطعنامه هاست که او می گویدجان کری وزیر خارجه وقت آمریکا آنرا مطرح کرده و گفته است: «رفیقت لاوروف این را داده است.» تعلیقی که به ادعای او اگر اجرا می شد، هر شش ماه توافق را در معرض رأی گیری مجدد قرار می داد و امکان لغو یا توقف آنرا افزایش می داد. اما وقتی روایت ظریف را با گفته های علی اکبر صالحی، رییس پیشین سازمان انرژی اتمی، مقایسه نماییم، تضادهایی آشکار می شود. صالحی گفته بود لاوروف با صراحت هشدار داده بود اگر مکانیسم ماشه پذیرفته شود، هیچ قدرتی همچون روسیه و چین نمی توانند مانع بازگشت تحریمها شوند؛ یعنی روسیه نه طراح بلکه هشداردهنده بود.
نکته دیگر اینکه در دوره وزارت ظریف، روسیه و چین در شورای امنیت در مقابل فعال سازی مکانیزم ماشه مقابل ایران ایستادند. همین واقعیت تاریخی، ادعای امروز ظریف را متناقض جلوه می دهد. به بیان دیگر، همان روسیه ای که امروز او به آن می تازد، در سال ۱۳۹۹ یکی از مدافعان ایران در شورای امنیت بود. تحلیل این وضعیت نشان داده است که اختلاف فعلی بیشتر از آنکه ریشه در تاریخ داشته باشد، محصول رقابتهای سیاسی امروز است. ظریف بعد از خروج آمریکا از برجام، به اعتماد بیش از اندازه به غرب متهم شد و الان شاید با نقد روسیه، می کوشد تصویر جدیدی از خود به عنوان سیاستمداری مستقل ارایه کند؛ کسی که قربانی بازی قدرت شرق و غرب بوده است. همزمان، این مواضع می تواند پیامی غیرمستقیم به دولت فعلی باشد که «اعتماد مطلق به روسیه خطرآفرین است.»
آقای ظریف چرا الان؟!
اما طرح چنین سخنانی در زمانیکه روابط تهران و مسکو به اوج راهبردی خود رسیده و همکاریهای نظامی و امنیتی دو کشور درحال گسترش است، می تواند هزینه زا باشد. درست در روزهایی که گفت وگوهای جدیدی میان تهران و مسکو در جریان است و سفر علی لاریجانی به روسیه نگاه ها را بسمت تعمیق این روابط جلب کرده، باز کردن پرونده اختلافات قدیمی می تواند موفقیتهای فعلی را تضعیف کند. مصلحت فعلی ایران، حفظ پل شرقی است؛ نه به مفهوم وابستگی، بلکه برای تعادل در مناسبات جهانی. حتی اگر بخشی از روایت ظریف درست باشد، زمان طرح آن مناسب نمی باشد. در جهان پرآشوب امروز، ایران بیشتر از هر زمان به روابط پایدار و متحدان راهبردی نیاز دارد. تخریب این پل، بخصوص در شرایط تحریم و فشار، می تواند هزینه های امنیتی و سیاسی سنگینی به همراه داشته باشد. واقع بینی سیاسی ایجاب می کند که اختلافات درونی و رقابتهای شخصی بهانه ای برای تضعیف روابط راهبردی نشود. حقیقت نه در مطلق دانستن زبان هیچ یک از طرفین، بلکه در سنجش منافع ملی و واقعیت های ژئوپلیتیک نهفته است. روسیه امکان دارد در مواردی رفتار دوگانه داشته باشد، اما در موازنه قدرت جهانی، بازهم یکی از معدود تکیه گاه های ایران در مقابل غرب است. بالاخره، دیپلماسی یعنی ساختن پل ها، نه سوزاندن آنها. اظهارنظرهایی از جنس «لاوروف دروغ می گوید» شاید در فضای سیاسی داخلی طنین برانگیز باشد، اما در سطح بین المللی، می تواند همان پلی را بسوزاند که برای عبور از بحران های آینده، حیاتی می باشد. 17302
این مطلب نام را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان نام در مورد این مطلب