دانش كشورداری ما، كجا تولید و به روز می شود؟
خبرگزاری نام: نمی دانم چه كسانی با دانش روز و سرامد در كشورداری و هنر مدیریت كلان، دنیا دیده و دارای پیشینه ی قابل اعتنا در تراز جهانی، در دستگاه حاكمیت نشسته اند، به سران كشور مشورت می دهند و گفته ها و پندهایشان شنیده می شود.
اگر چنین دانشمندانی در دستگاه باشد، پرسش این است كه چگونه است كه ایشان پیدا و شناخته شده نیستند؟ چگونه است كه در همایش های جهانی، به جز چند استاد دانشگاه دور از دستگاه كشورداری، نشانی از مغزهای متفكر كشورداری ما نیست؟ پرسش مهمتر این است كه دانش كشورداری ما در كجا تولید و به روز می شود و ما چگونه در هماورد كشورداری جهانی گام برمی داریم؟ به باور من چنین سازوكاری برای كشورداری در ایران فراهم نشده است، و اگر شده كسانی در آن به كار گمارده نشده اند كه توان ایده پردازی در تراز جهانی داشته باشند و اندیشه و انگاره های ایشان جایگاهی در كانونهای جهانی یافته باشد. بی شك یكی از دلائل بنیادین نابسامانی پایدار و فزاینده ی كشور همین كاستی است. از بعد از انقلاب تاكنون، هرچه پیش تر آمدیم، كمتر دانشمند صاحب اثر و شناخته شده ای در دستگاه دولت به مشاوره نشسته است، و زمانی هم كه كسانی این بخت را یافته اند دیری نپاییده است كه به كنار زده شده اند یا خود پشیمان شده و كنار كشیده اند. به جرأت می توان گفت كسانی كه در تراز جهانی سخنی برای گفتن نداشته باشند و دست كم سالی ۳-۲ بار به كنفرانس های برجسته جهانی نروند و با همتایانشان به گفتگو ننشینند و نرد سخن نبازند، كمكی به بهبود راهبردهای كشور نخواهند كرد. اما این كاستی در كشورداری ما چگونه به وجود آمده است؟ یكی از تله هایی كه كشورداری ما در آن افتاده است نشاندن ایدئولوژی به جای علم است. پندار نسل نخست مدیران انقلابی، كه بعد از چهل سال هنوز حاضر به واگذاری اداره ی كشور به نسلهای بعدی نیستند، این بوده است كه انقلاب و آموزه های آن همان دانش و مهارتهای كشورداری هستند، و اینگونه شد كه با چسباندن پسوند "انقلابی" به هر واژه ای آنرا به تصرف دراوردند و خویش را بی نیاز از دانستن و فراگرفتنش پنداشتند. می توان اظهار داشت كه جریان مصادره های ابتدای انقلاب به حیطه ی علم هم كشیده شد.
برای نمونه در اداره ی كشور، واژه ی "مدیریت انقلابی" را خلق كردند و چون خویش را انقلابی می دانستند چنین پنداشتند كه دیگر مدیریت كاری ندارد چونكه آنها از بیخ و بن انقلابی هستند و بهتر از هر كسی بلدند كه چگونه می شود كشور را به روش "انقلابی" مدیریت كرد. اینچنین شد كه هر كار تخصصی و دانش پایه در كشور زیر چتر واژه ی "انقلابی" رفت و سپس بدیهی و دانسته پنداشته شد و برای فراگرفتن آن تلاشی بایسته نشد و برای گردآوردن برگزیدگان و سرامدان آن فكر نشد و در پرورش اندیشمندان كشورداری بسیار سستی و ساده انگاری شد و به چند مؤسسه ی كم جان بسنده شد. امروز هنوز كشور در دست همان نسلی است كه ایدئولوژی را جای دانش نشاندند و بعد از ۴۰ سال نمی توانند ۱۰ نفر دانشمند و صاحبنظری كه راهی به محافل علمی و تخصصی دنیا بیابند را به كشور و دنیا عرضه كنند و از بنیانهای فكری الگوی مدیریتی خود، با زبان دانش و تخصص، دفاع كنند. آنچه كه بعد از همه ی این سالهای آزمون و خطا آشكار شده است این است كه مهارت های نسل مدیران انقلابی برای اداره ی كشور دارای كاستی های اساسی بوده است و گذشت زمان و به باور ایشان، كسب تجربه هم نتوانسته جای خالی آموزه های كشورداری را پر كند. نسل حاكم هنوز هم بر آن است كه شكل را به جای محتوا به مردم عرضه نماید و از بار نوستالژیك واژه های انقلابی برای اقدامات خود بهره بجوید.
اما این روش دیگر جواب نمی دهد، چونكه به مدد وجود فضای نسبتا باز نقد و نظر در شبكه های اجتماعی، مخاطبانشان از فرصت خواندن نقدهای مختلف بر سخنان مسؤلان برخوردار می باشند و الان حق انتخاب محتوی برای مخاطب بسیار بیشتر از سالهای پیش است. جای تردید نیست كه كشور از خلاء جدی یك گفتمان ژرف و پرمحتوای فكری و علمی به شدت رنج می برد. حاكمیت هنوز هم باور و آمادگی عمق بخشی به اندیشه ی اداره ی كشور را ندارد و چنین می پندارد كه همان "مدیریت انقلابی" در شرایط خطیر كنونی هم پاسخگو و راهگشاست. در چنین شرایطی بر جامعه ی پراكنده ی مدنی است تا در یكپارچگی با اهل اندیشه و سرامدان فكری، فرهنگی كشور گفتمان راهبردی كشورداری را به جریان بیاندازد. در شرایطی كه هر روز آن به درازای چند هفته و ماه بر تاریخ كشور ردپا می گذارد، نمی توان تنها چشم به دست اهل سیاست داشت. * نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی ایران
* انتشار یافته در كانال شخصی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب