برجام در ششمین سال اجرا
بهشتی پور: برجام حیف شد
خبرگزاری نام بهشتی پور: برجام حیف شد
بعلاوه یکی از مهم ترین موضوعات بین المللی از مسیر دیپلماسی و با همراهی و حمایت جامعه جهانی حل و فصل شد. دستاوردی که بگفته بسیاری در پنجاه سال اخیر در این سطح کم سابقه بود.
هر چند اجرایی شدن برجام با مشکلات و موانعی رو به رو بود اما اجرای تعاملات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی هسته ای ایران به سرعت گسترش یافت. هنوز دو سال شیرینی اجرای برجام را طرف های آن نچشیده بودند که با روی کار آمدن دونالد ترامپ، بعنوان رئیس جمهور آمریکا روند اجرای برجام با مشکلات بیش از پیش تری مواجه گردید و در نهایت در ۱۸ می ۲۰۱۸ آمریکا به صورت یک جانبه رسما از این توافق چند جانبه با وجود مخالفت صریح هم پیمانان اروپایی اش و چین و روسیه خارج شد.
در چهار سال دوره ریاست جمهوری ترامپ سیاست فشار حداکثری و گسترش تحریم ها ضد ایران در دستور کار قرار گرفت که این مسئله صدمات بیشتری را به برجام و اعتماد بین کشورهای طرف توافق به وجود آورد و روز به روز مسیر بازگشت به توافق دشوار شد. در عین حال با روی کار آمدن جو بایدن مذاکرات بازگشت به برجام و احیای این توافق شروع شد و با وجود انجام شش دور مذاکرات در وین، سرنوشت این توافق همچنان مبهم و دور از دسترس به لحاظ سیاسی است.
حسن بهشتی پور کارشناس مسایل بین الملل در این رابطه در گفتگو با ایسنا گفت که "برجام بزرگترین دستاورد دیپلماتیک پس از جنگ جهانی دوم بوده است چون که توانست از یک برخورد و جنگ حتمی پیشگیری کند، آن هم به شکل مسالمت آمیز".
وی افزود: پیدا کردن چاره دیپلماتیک برای عناوینی که تهدید صلح و ثبات بین المللی معرفی شده اند، دستاورد مهمی است. مردم در ایران برجام را بیشتر در ارتباط با بخش های اقتصادی برجسته کردند اما پشت این داستان، مسئله امنیت یک کشور مطرح است یعنی ایران نباید عامل بی ثباتی در دنیا شناخته شود. این که ایران را می برند تحت فصل هفتم و شش قطعنامه ضد ایران صادر می کنند و ایران می شود تهدید کننده صلح و امنیت در دنیا برای مردم ایران خوب نیست و برجام این پرونده و شرایط را برای ایران تمام کرد.
وی اظهار نمود: مخالفان داخلی اصرار دارند بگویند ایران تحت فصل هفتم مانده است؛ خوب اگر این طور است چرا آمریکا نتوانست در شورای امنیت سازمان ملل اهدافش درباره ایران و بازگرداندن قطعنامه های شورای امنیت را انجام دهد و برعکس در انزوا قرار گرفت. هیچ کس در شورای امنیت به پیش نویس قطعنامه آمریکا برای بازگرداندن مکانیسم ماشه به جز خودش و دومینیکن رای نداد. بدین جهت معتقدم بخش قابل توجهی از دستاوردهای برجام برای مردم عادی ناملموس است و بخش های امنیتی و حقوق بین المللی آن و تاثیراتی که روی چهره سیاسی ایران می گذارد و تصویری که از ایران در دنیا به نمایش می گذارد یعنی صلح خواهی و صلح جویی هم دیده نشد این درحالی است که اگر استمرار اجرای برجام از جانب ایران نبود، پرونده سازی ها ضد ایران در مجامع بین المللی تمام نمی شد.
این کارشناس مسایل بین الملل از دیگر اثرات برجام را آخر دادن آن به پرونده پی ام دی دانست و اضافه کرد: مسئله ابعاد احتمالی نظامی از نوامبر ۲۰۱۱ برای ایران درست شده بود و متنی را مدیرکل وقت آژانس ارائه داد که در آن ایران به ساخت بمب هسته ای متهم می شد و پرونده بسیار بدی بود و مرتب در گزارش های آژانس می آمد. در عین حال در تلاشی سخت برجام برای همیشه به این پرونده که یک مستند سازی در ۱۲ سرفصل و ۶۶ بند بود تمام کرد. برخی از آقایان مغلطه می کنند و می گویند اختلافات فعلی ایران همان موضوعات "پی ام دی" است در صورتیکه اینها مسایل جدید است، بسته شدن "پی ام دی" به این معنا نبود که درباره ایران هیچ سوال دیگری آژانس مطرح نمی کند یا مسئله ای طرح نمی گردد. آژانس نه برای ایران نه برای هیچ کشور دیگری چنین تضمینی نمی دهد. ماجرای تورقوزآباد یک پرونده جدید است که ربطی به "پی ام دی" ندارد.
بهشتی پور اظهار داشت: متاسفانه این طور است که نقاط قوت برجام را موافقان برجسته می کردند، بدون در نظر گرفتن ضعف هایش و نقاط ضعف را مخالفان برجسته کردند بدون توجه به نقاط قوت آن. در صورتیکه برجام سندی بود که نظام جمهوری اسلامی ایران بر سر آن به توافق رسید، نه لزوما دولت روحانی اما به این مسئله توجه نداشتند. ما می توانستیم پیش از توافق در شورای عالی امنیت ملی مخالفت نماییم، اما وقتی تصویب گردید نباید به خاطر اختلافات جناحی و گروهی با آن مخالفت می کردیم چون به منافع ملی مان ضربه زد. ما به صورت طبیعی به همه آن چیزی که می خواستیم نرسیدیم، همانطور که دیگران و آمریکا به همه خواسته هایشان نرسیدند و برای همین هم آمریکای ترامپ از آن خارج شد چون می خواست به چیزهایی که اوباما نرسیده بود برسد. پس وقتی توافق حاصل شد همه باید از آن حمایت می کردند ولو ضعفی هم داشته باشد.
وی افزود: این که تصور نماییم همه آن چیزی که می خواهیم محقق شود و دیگران و آمریکا بگویند چشم، این امکان پذیر نیست. مذاکرات بده بستان است این که چه امتیازی می گیرید و چه امتیازی می دهید مهم می باشد. معتقدم امتیازات ایران خیلی قابل توجه تر از امتیازاتی است که داده است. بهتر بود برجام حفظ شود و دیدیم که با وجود خروج آمریکا برجام حفظ شد، چون مزایایش برای ایران بیشتر از معایبش بود.
برجام سندی بود که هیچگاه شناخته نشد چه دستاورد مهمی است و شهید راه اختلافات سیاسی و جناحی شد و از این جهت باید گفت، "حیف" شد. متاسفانه در کشاکش دعواهای سیاسی آنرا در سطح قرارداد ترکمنچای و خیانت به کشور نزول دادند. این کارشناس مسایل بین الملل اشاره کرد: در صورتیکه آقایان می گفتند برجام مرده است، اما آمریکا نتوانست مکانیسم ماشه را در شورای امنیت تصویب کند، چون برجام درحال اجرا بود و اگر ما هم خارج می شدیم آنها باز هم می توانستند سیاست فشار و تحریم را به شورای امنیت بکشانند. شاهد بودیم که کوشش های آمریکا در شورای امنیت بی نتیجه ماند؛ سابقه ندارد که آمریکا پیش نویس قطعنامه ای را به شورا بدهد و کسی از آن حمایت نکند، این مسئله مهمی بود که آنها نتوانستند افکار عمومی را قانع کنند و متحدانش هم نه تنها با آمریکا در این زمینه مخالفت کردند بلکه کتبی علل خویش را نوشتند و گفتند که آمریکا از برجام خارج شده و نمی تواند در این زمینه ادعایی داشته باشد.
وی اشاره کرد: این تلقی که با افزایش توان هسته ای آمریکا را وادار به کاری نماییم، ارزیابی اشتباهی است. اگر این رویکرد درست و عملی بود، خوب برای کره شمالی که بمب هسته ای دارد فایده ای می داشت. گسترش و پیشرفت در فناوری هسته ای به تنهایی برای چانه زنی و رسیدن به اهداف کافی نیست در صورتیکه توان اقتصادی کشور به شدت صدمه دیده است و کشور با مشکلات بسیار رو به رو است. باید ابتدا توان اقتصادی مان بالا رود تا عملا تحریم و فشار را خنثی و کم اثر نماییم، آن وقت است که آمریکا دست از سیاست تحریم برمی دارد.
بهشتی پور اظهار داشت: برای افزایش توان اقتصادی دو مسیر مهم را باید طی نماییم، اول انجام اصلاحات اقتصادیست. وعده آقای رییسی درباره اصلاح نظام بانک داری خیلی مهم می باشد و امیدواریم عملی شود. همینطور نظام مالیاتی کشور احتیاج به اصلاح دارد. بنگاه هایی که فعالیت اقتصای می کنند و به بهانه کار فرهنگی مالیات نمی دهند باید مالیات دهند. علاوه بر انجام اصلاحات اقتصادی میتوان درباره طرح و پیشنهاد آقای ظریف اگر صحت داشته باشد و در گزارش سه ماهه اخیر ارائه شده هم فکر کرد. آقای ظریف در این گزارش اشاره کردند که تحریم های بانکی همچون بانک مرکزی لغو، اجازه صادرات نفت، فلزات گرانبها به ایران داده می شود و کارهای کشتیرانی هم به حالت قبل برمی گردد اینها به نظر من به جهت اینکه فضای تنفسی جدیدی برای اقتصاد کشور ایجاد شود مهم و ضروری می باشد. این فضای خوبی است که می تواند دوره ای از بی تحریمی یا کم تحریمی را به همراه داشته باشد تا بتوانیم اقتصاد را کمی بازسازی نماییم. به نظرم مهم می باشد که دولت آقای رییسی به این مسئله توجه داشته باشند.
وی درباره تأثیر منطقه ای برجام و این که اگر برجام در بهترین و خوشبینانه ترین حالت اجرا می شد و امروز برجام در سال ششم به خوبی درحال اجرا بود آیا اتفاقاتی که در خلیج فارس و منطقه همچون ترور شهید سلیمانی شاهد بودیم روی می داد؟ اظهار داشت: خیر معتقدم هیچ کدام از این مسایل و اتفاق ها نمی افتاد. من قصد تطهیر آمریکا را ندارم اما اگر برجام بود آمریکا این جنایت را مرتکب نمی شد، اما مرحله به مرحله پیش رفتند، اول با خروج از برجام و بعد اقداماتشان را پیش بردند و این چیزی بود که اسراییل دقیقا می خواست.
این کارشناس مسایل بین الملل اظهار نمود: در داخل ایران مخالفان برجام می گفتند که نباید مثلاً فلان امتیاز را می دادیم یا فلان امتیاز را کم گرفتیم، در صورتیکه مخالفت اسراییل درباره برجام این بود که این توافق اساسا باعث شده ایران در منطقه سر باز کند و وضعیتش ارتقا یافته است. آنها معتقد بودند که برجام جایگاه ایران را در شطرنج سیاسی دنیا ارتقا داد. بدین جهت تحولات پس از خروج آمریکا در امتداد منافع اسراییل و برنامه ریزی اش هم با کوشنر و بولتون و پمپئو بود.
بهشتی پور اشاره کرد: برجام سندی بود که هیچگاه شناخته نشد چه دستاورد مهمی است و شهید راه اختلافات سیاسی و جناحی شد و از این جهت باید گفت، "حیف" شد. متاسفانه در کشاکش دعواهای سیاسی آنرا در سطح قرارداد ترکمنچای و خیانت به کشور نزول دادند.
وی در پاسخ به اینکه یعنی معتقدید خودمان بیشتر به آن ضربه زدیم؟ اظهار داشت: معتقدم اگر در داخل متحد می شدیم و یکپارچه از این توافق حمایت می کردیم، توان بالاتری برای مقابله با فشار اسراییل، امارات و عربستان بسیج می شد و به تبع آن آمریکا نمی توانست اقداماتش را به آسانی انجام دهد یا با دردسر بیشتر آنها را باید پیش می برد، اما اختلافات داخلی سیاسی نگذاشت و موافقان در دستاوردها اغراق کردند و مخالفان هم آنرا در حد "هیچ" پایین کشیدند و در این میان منافع ملی قربانی شد.
منبع: خبرگزاری نام
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب