ورود به فهرست سیاه FATF معیشت مردم را هدف می گیرد؟
خبرگزاری نام: در حالی آتش مخالفان پیوستن به اف ای تی اف در ایام پایانی اولتیماتوم گروه ویژه اقدام مالی تندتر شده است و به بهانه های مختلف همچون سخت شدن وضعیت اقتصادی كشور در كوشش برای عدم تصویب لوایح پالرمو و سی اف تی هستند، اما در مقابل، این سوال از طرف مدیران ارشد اقتصادی كشور مطرح می شود كه چه تضمینی وجود دارد كه با رفتن ایران به فهرست سیاه، وضعیت مردم بدتر نشود؟
مریم فكری: عقربه های ساعت ثانیه ثانیه در جهت اتمام مهلت FATF در حال حركت است. گروه ویژه اقدام مالی در آخرین جمعه مهرماه امسال با ایران اتمام حجت كرد كه یا تا ۲۷ بهمن ماه سرنوشت لوایح «پالرمو» و «سی اف تی» مشخص می شود یا این كه ایران و كره شمالی در فهرست سیاه همسایه یكدیگر خواهند شد. این یعنی تنها ۵۲ روز فرصت تا روز پایانی اولتیماتوم گروه ویژه اقدام مالی فرصت است.
این در حالی است كه حدود یك سال است كه لوایح الحاق به كنوانسیون های بین المللی سی اف تی و پالرمو در مجمع تشخص مصلحت سرگردان است و تابحال اقدام خاصی صورت نگرفته است. دو بار دیگر این كارگروه به كشورمان فرصت داده بود كه با اتمام زمان آن، باردیگر این زمان تمدید گردید.
براساس ماده ۲۵ بخشنامه داخلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، مهلت رسیدگی به لوایح اختلافی میان مجلس و شورای نگهبان كه به مجمع ارجاع می شود، یك سال است و وقتی یك سال از طرح یك لایحه اختلافی ارجاع شده به مجمع گذشت و این لایحه تعیین تكلیف نشد، خود به خود از دستور كار مجمع خارج می شود و نظر شورای نگهبان در باب آن صادق خواهد بود.
بر این اساس، بنظر می رسد اگر تا روز دوم بهمن ماه سال جاری مجمع تشخیص مصلحت نظام درباب لایحه «سی اف تی» به جمع بندی نهایی نرسید، این لایحه نیز همانند لایحه «پالرمو» از دستور كار مجمع خارج خواهد شد.
مهلت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای اعلام نظر درباره لایحه الحاق به «كنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی» یا «پالرمو» نیز در تاریخ ۱۷ مهر ۹۸ منقضی شده بود.
فقط ما ماندیم و كره شمالی
حالا حدودا تمامی كشورهای دنیا، مستقیم یا غیرمستقیم، عضو FATF هستند و این سازمان، ۳۷عضو ثابت دارد كه بیشترشان كشورهای توسعه یافته هستند. علاوه بر كشورها، دو نهاد شورای همكاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا هم عضو ثابت FATF هستند.
در این میان ایران و كره شمالی از قافله عقب مانده و همچنان به این نهاد ملحق نشده اند و كشورهای باهاماس، بوتسوانا، كامبوج، غنا، ایسلند، مغولستان، پاناما، پاكستان، سوریه، ترینیداد و توباگو، یمن و زیمباوه نیز در فهرست خاكستری و تعلیق این نهاد قرار دارند.
چرا تعامل با FATF مهم است؟
امروزه سفارش های FATF تبدیل به زبان مشترك نظام بانكی و مالی جهانی شده است. این سفارش ها مانند پاسپورت بانكی به شما اجازه تعامل با نهادهای مالی خارجی و حتی داخلی را می دهد. در صورتیكه یك كشور یا موسسه مالی، این سفارش ها را رعایت نكند، اتصال خود از نظام بانكی جهانی را قطع كرده است.
طی دهه اخیر و با افزایش مشكلات ناشی از پولشویی و تامین مالی تروریسم، حدودا تمام بانك ها و موسسات مالی و كشورهای جهان، خودرا ملزم به اجرای سفارش های این نهاد می دانند.
ورود به فهرست سیاه چه تبعاتی دارد؟
براساس سفارش شماره ۱۹ این نهاد: «همه موسسات مالی باید ملزم شوند در روابط كاری و معامله با اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات مالی كشورهایی كه توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) مشخص شده اند، تدابیر مربوط به شناسایی كافی مشتریان را به نحو شدیدتری اعمال نمایند. تدابیر مذكور باید موثر و متناسب با ریسك های موجود باشد. درصورت درخواست گروه ویژه كشورها باید بتوانند اقدامات متقابل متناسبی را به اجرا بگذارند. همین طور كشورها باید بتوانند جدا از هرگونه درخواست گروه ویژه، اقدامات متقابل را به عمل آورند. این گونه اقدامات باید موثر و متناسب با ریسك های موجود باشد.»
در روش اجرایی این سفارش تاكید گردیده است كه كشورهای جهان بعد از قرار گرفتن نام یك كشور در فهرست كشورهای پرریسك، می بایست همه روابط مالی، تجاری، بانكی، تراكنش های مالی افراد حقیقی و حقوقی (شامل موسسات بانكی و مالی) آن كشور را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند. در این روش اجرایی تاكید شده كه حتی اگر خود FATF نیز درخواستی نداشته باشد، تمام كشورهای جهان رأسا باید تمام افراد ایرانی را كه با آنها در تماس مالی و تجاری هستند، مورد ارزیابی دقیق قرار داده و تراكنش های آنها را زیر نظر داشته باشند.
این بدان مدلول است كه همه افراد حقیقی و حقوقی كه در شرایط تحریم در حال تجارت با ایران یا به مقصد ایران هستند، تحت نظارت كشورهای میزبان قرار گرفته و روش های دور زدن تحریم در شرایط تحریم فعلی، فاش می شود! در چنین شرایطی حتی ایرانیان خارج از كشور یا حتی هر كسی كه به آنها شك وجود داشته باشد نیز ممكنست تحت نظارت دقیق كشورهای خارجی قرار گرفته و تراكنش ها و كارهای تجاری و بانكی آنها زیر نظر گرفته شود. این محدودیت ها شامل تمام نهادهای مالی مانند بانك ها، موسسات مالی و اعتباری، صرافی ها و حتی اشخاص حقیقی می شود.
اگر تصویب نشود...
در چنین شرایطی، با وجود نزدیك شدن به پایان مهلت گروه ویژه اقدام مالی، اما گروهی به مخالفت با آن می پردازند و هر روز آتش مخالفان نیز تندتر می شود. یكی از ادله ای هم مخالفان پیوستن به اف ای تی اف عنوان می كنند، این است كه با پیوستن به اف ای تی اف، دیگر نمی توانیم تحریم ها را دور بزنیم.
این در حالی است كه موافقان اف ای تی اف می گویند این كه عده ای عنوان می كنند با پیوستن به «FAFT» نمی توانیم تحریم ها دور بزنیم، بهانه است؛ همین امروز هم این كار را به سختی انجام می دهیم.
معصومه آقاپورعلیشاهی، نماینده مجلس تاكید می كند: «در حال حاضر حتی كشورهای همسایه ما مانند عراق، عربستان، لبنان، سوریه جزو فهرست «FAFT» هستند و این آخرین فرصتی است كه به ما داده شده و اگر در فهرست سیاه قرار بگیریم، اساسا شرایط و مراودات بانكی برای ما بسیار مشكل خواهد شد.»
وی عنوان می كند: «نپیوستن ما به «FAFT» یعنی این كه ما یك گزارشی را مخابره می نماییم در خصوص اینكه با شفاف سازی در زمینه تجاری مخالفیم. این امر برای ما دارای پیامدهایی است. هم اكنون صادرات غیرنفتی و تجارت از اهمیت برخودار است و همین روابط تجاری كه داریم به حداقل ها می رسد.»
ایران را منزوی نكنیم
هادی حق شناس، كارشناس امور اقتصادی نیز كه سابقه نمایندگی مجلس را در كارنامه دارد، درباره تبعات عدم عضویت ایران در FATF می گوید: «اگر ایران در FATF عضو نشود یك ظرفیت بالقوه در بازار پول جهانی را از دست می دهد. گرچه الان نیز به سبب تحریم های ظالمانه و غیرقانونی ایالات متحده بعلاوه عدم پایبندی به تعهدات از طرف كشورهای دیگر پنج بعلاوه یك قسمتی از ظرفیت بالقوه نظام پولی بین المللی از دست رفته، اما عضو نشدن در FATF اندك كشورهای دوستی كه الان حاضر به تجارت با ایران هستند را زیر فشار قرار می دهد.»
او تصریح می كند: «ما به حرمت كشورهای دوستی كه با وجود فشارهای آمریكا حاضر نشدند روابط خود با ایران را قطع كنند، بهتر است عضو FATF شویم تا از این طریق امكان بهانه جویی از طرف آمریكا را كاهش دهیم.»
به گفته وی، «تصمیم به انزوا در شرایط كنونی تصمیم عاقلانه ای برای ایران نیست؛ چونكه ما تا اینجا هزینه سنگینی برای مقابله با تحریم های آمریكا پرداختیم و بی شك نباید با اتخاذ چنین تصمیمی جبهه مخالفان ایران را در جهان تقویت نماییم.»
روز بعد از اتمام اولتیماتوم اف ای تی اف
در همین حال، یك استاد حقوق بین الملل با بیان این كه در تمامی كشورها، بانكهای مركزی نحوه ارتباط مالی كشور مورد نظر با جهان را رهبری می كنند، می گوید: «اگر مقامات FATF به این جمع بندی برسند كه دولت ایران توان الحاق به این گروه مالی را ندارد، ما را در فهرست سیاه و بعد از آن كشورهای ریسك پذیر قرار می دهند.»
یوسف مولایی تاكید می كند: «پس از این مرحله است كه تمامی كارهای اقتصادی ایران در حالت بلوكه شده قرار می گیرد و مناسبات مالی كشورمان با جهان حدودا در حالت ایستا واقع می شود.»
وی معتقد می باشد «قطع رابطه پولی و مالی با منابع مالی جهان روند ناثوابی است، اما این كه بعضی از آقایان، چه روش هایی را جایگزین الحاق ایران به FATF می كنند و یا چه راهكاری برای جلوگیری از قطع ارتباط سطح مالی و بانكی ایران با جهان دارند، خود موضوعی چااش برانگیز است.»
مجرای تنفسی اقتصاد ایران را نبندید
همچنین سفیر سابق ایران در آلمان با اشاره به این كه شرایط عضویت در FATF برای تمامی كشورها یكسان است، می گوید: «گروه ویژه مالی شرایط خاصی را برای الحاق ایران به این گروه اعمال نكرده است كه مخالفان این چنین به قیل و قال افتاده اند؛ تنها دغدغه های FATF مبارزه با پولشویی و عدم پشتیبانی از گروه های حامی تروریسم است كه این موارد در ارتباطات مالی و بانكی تمامی كشورهای جهان لحاظ می شود.»
علی ماجدی عنوان می كند: «متاسفانه ما همیشه در آخرین لحظه و بسیار دیرتر از باقی كشورها خواهان پیوستن به پیمان، سازمان و یا گروه های بین المللی چون FATF و یا WTO بوده ایم كه نتایج آن بر اقتصاد كشورمان نیز بسیار ملموس است.»
وی همین طور در ارتباط با این مساله كه پیوستن به گروه ویژه مالی، حمایت ایران از گروه های جهادی را نا ممكن می كند، نیز می گوید: «من اصلا نمی دانم كه ما به گروه های جهادی كمك می نماییم یا خیر؟ اما در مجموع باید این ارزیابی را داشت كه از مجموعه تراكنش های بین المللی ایران چه اندازه به این گروه ها اختصاص پیدا می كند و آیا این میزان به اندازه ای است كه از منافع اقتصادی كشور چشم پوشی كنیم؟ سود و زیان حمایت ایران از گروه هایی كه شما به آنها اشاره كردید، به چه میزان است؟ آیا كلیت صادرات و واردات ایران و خدمات ارائه شده به اقتصاد جهانی را در برمی گیرد؟»
سفیر سابق ایران در آلمان تاكید می كند كه «با عدم الحاق ایران به گروه ویژه مالی نه تنها بخش دولتی، بلكه شركت های خصوصی هم از امكان جابه جایی پول در فضای بین المللی محروم خواهند شد.»
هیچ عقل سلیمی نمی تواند با FATF مخالفت كند
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین نیز با بیان این كه از منظر اقتصادی هیچ عقل سلیمی نمی تواند با پیوستن به FATF مخالفتی كند، می گوید: «در چنین شرایطی باید دید چه كسانی مخالف عضویت در اف ای تی اف هستند و از چه منظری مخالفت می كنند. بررسی ها نشان میدهد منتقدان، جنبه های امنیتی و سیاسی را مدنظر قرار می دهند و مخالفان هم اغلب با چنین نگاهی به این مساله برخورد می كنند.»
مجیدرضا حریری تصریح می كند: «من نمی گویم اگر فردا این اتفاق بیافتد، همه مشكلات حل می شود و حتی نان شب مردم هم تامین می شود. خیر چنین چیزی نیست، اما نمی توان كتمان كرد اگر این مانع حل شود، مشكلات تجارت كشور هم كمتر خواهد شد. نباید فراموش نماییم اقتصاد ایران را آمریكا و قدرت های نزدیك به آن محدود كرده و این مشكل فراتر از مساله لوایحی از این دست است.»
وی تاكید می كند: «ما با كشورهای دوست و مخالف آمریكا هم وقتی تجارت می نماییم، آنها عضو نبودن در FATF را یك مشكل مهم می دانند. ماجرا شبیه یك زندانی است كه در سلول خود قرار دارد و پایش را با طنابی بسته اند. خلاص شدن از طناب به معنای آزادی زندانی نیست، ولی با قطع كردن طناب های اضافی می توان تا حدودی از مشكلات كاست.»
منتظر چه اتفاقاتی باشیم؟
معاون وزیر اسبق اقتصاد معتقد است؛ «در حال حاضر اقتصاد ایران بطور كامل مورد تحریم قرار گرفته است. در این شرایط این سوال مطرح است كه بیشتر از این چه فشاری مقرر است به اقتصاد كشور وارد شود؟ »
حیدر مستخدمین حسینی می گوید: «اقتصاد ایران به صنعت نفت و صادرات نفت وابسته است كه درآمد حاصل از آن بخش عمده ای از درآمد بودجه را شكل می داد و از زمانی كه تحریم شده ایم، این درآمد رو به كاهش رفته است. در این شرایط برای جبران این درآمد ستاندن مالیات، عوارض های مختلف و همین طور افزایش قیمت كالاها بیشتر شده است.»
وی با تاكید بر این كه ایران در این شرایط باید از FATF بعنوان اهرم در دیپلماسی سیاسی و اقتصادی استفاده نماید، متذكر می شود: «ایران باید اعلام نماید كه قسمتی از تحریم های نفتی را بردارند تا FATF را بپذیرد؛ در غیر این صورت در شرایط تحریم پیوستن به این لایحه چه كمكی خواهد كرد؟ باید قسمتی از تحریم ها برداشته شود تا ایران بتواند به راحتی ارز جابه جا كند. همه كشورهای دنیا كه FATF را پذیرفته اند، مراودات بین المللی دارند و مانند ایران در شرایط تحریم قرار نگرفته اند.»
حتی چین و روسیه به ایران پیغام داده اند
در این میان، رئیس كل بانك مركزی در تازه ترین اظهارنظر خود بعد از اختتام نشست روز گذشته هیات دولت درباره پیوستن ایران به FATF عنوان كرد: «پیغام هایی از طرف شركای ایران یعنی چین و روسیه در این خصوص دریافت شده است. »
به گفته عبدالناصر همتی، «چین و روسیه به ما اطلاع داده اند كه وارد شدن ایران به فهرست سیاه FATF تاثیر بد بر مبادلات بانكی كشورمان با آنها خواهد داشت.»
وی در پاسخ به این پرسش كه چه تضمینی وجود دارد كه با پذیرش FATF وضعیت اقتصادی و گردش مالی كشور بدتر نشود، اشاره كرد: «بهتر است كه این گونه سوال بپرسیم كه چه تضمینی وجود دارد كه با رفتن ایران به فهرست سیاه FATF وضعیت مردم بدتر نشود؟»
رییس كل بانك مركزی درباره این ادعا كه با پذیرش FATF، آمریكایی ها می توانند ما را هدفمندتر تحریم كنند، عنوان كرد: «در مبادلات بانكی بین المللی برخی استانداردهایی وجود دارد كه این استانداردها توسط FATF تعیین می شود و حضور ما در FATF هیچ مانعی را ایجاد نكرده و بلكه مبادلات بانكی، شفاف تر و روان تر انجام می شود.»
۲۲۳۲۲۵
منبع: خبرگزاری نام
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب